BASINÇ ÇALIŞMA SORULARI
1. Basınç ölçen alet …………………
2. Basınca göre yükseklik ölçen alet ……………………………
3. Yeryüzünde basıncın değişimine etki eden faktörler ;
· ……………………………….
· ……………………………….
· ………………………………
· ……………………………….
· ……………………………….
4. Yükselen hava hareketinin bulunduğu alanda …………………………… basınç oluşur.
5. Yağışlı hava …………………………….. basınç alanlarında oluşur.
6. 30º enlemlerinde sürekli …………………. ……………….. basınç oluşumu vardır.
7. Ekvatordaki alçak basınç alanının oluşum nedeni ……………………………
8. Ekvator ve kutuplarda oluşan termik basınç alanlarının oluşumunun temel nedeni …………………
9. Dinamik basınç alanlarının oluştuğu enlemler ……………….. ve …………………….
10. Dinamik basınç alanlarının oluşumunun temel nedeni …………………………………..
11. ………………………… enlemlerinde sürekli alçalıcı hava hareketi nedeniyle çöller oluşmuştur.
12. Hareketli hava durumu ( rüzgarlı ) ………………………. basınç alanlarında oluşur.
13. Durgun hava şartları ……………………. basınç alanlarında oluşur.
14. Kış mevsiminde karalar üzerinde ……………………. basınç oluşur.
15. Yaz mevsiminde denizler üzerinde …………………… basınç oluşur.
18 Aralık 2009 Cuma
BÖLGELERİN ENLERİ
DOĞU ANADOLU BÖLGESİ
1. En büyük bölgemizdir.
2. Doğurganlık oranının en yüksek olduğu bölgemizdir.
3. Nüfus yoğunluğunun en az olduğu bölgemizdir.
4. En çok enlem geçen bölgemizdir.
5. En dağlık ve en yüksek bölgemizdir.
6. Mera hayvancılığının en yaygın olduğu bölgemizdir.
7. Kış sıcaklıkları en düşük olan bölgemizdir.
8. Hidroelektrik potansiyeli en yüksek bölgemizdir.
9. Göl alanı en geniş bölgedir.
10.Yüzölçümüne oranla tarım toprağı en az olan bölgedir.
11. Kayısı üretiminin en çok olduğu bölgedir.
12. Ekonomisinde hayvancılığın en etkin olduğu bölgedir.
13. Maden çeşidi en fazla ve en zengin bölgemizdir.
14. Demir,bakır,krom,kaya tuzunun en çok üretildiği bölgedir.
15. Enerji üretiminin en çok,tüketiminin en az olduğu bölgedir.
16. Termik elektriğin Ege’den sonra en çok üretildiği bölgedir.
17. Sanayi,ulaşım,ticaret ve turizmi en geri kalan bölgemizdir.
18. Kalkınması en yavaş olan bölgemizdir.
19. En gelişmiş bölümü Yukarı Fırat bölümüdür.
20. En gelişmemiş bölümü Hakkari bölümüdür.
21. Erzurum – Kars bölümü ülkemizin ortalama yükseltisi en fazla olan bölümüdür.
22. Ülkemizin en yüksek noktası bu bölgededir ( Ağrı dağı ).
23. Karın yerde kalma süresi en uzun olan bölgemizdir.
24. Don olayının en erken başlayıp,en geç bittiği bölgemizdir.
25. En büyük gölümüzün olduğu bölgedir.
26. Kuzey Anadolu ve güney Anadolu faylarının bulunduğu bölgedir.
27. Büyükbaş hayvancılığın en çok yapıldığı bölgemizdir.
28. En çok göç veren bölgemizdir.
29. En büyük termik santralimiz Afşin – Elbistan’dadır.
30. En az sebze üretilen bölgemizdir.
31. En gelişmiş şehri Malatya’dır.
32. En geri kalmış ili Tunceli’dir.
33. Iğdır bölgenin mikroklima alanıdır.
1. En büyük bölgemizdir.
2. Doğurganlık oranının en yüksek olduğu bölgemizdir.
3. Nüfus yoğunluğunun en az olduğu bölgemizdir.
4. En çok enlem geçen bölgemizdir.
5. En dağlık ve en yüksek bölgemizdir.
6. Mera hayvancılığının en yaygın olduğu bölgemizdir.
7. Kış sıcaklıkları en düşük olan bölgemizdir.
8. Hidroelektrik potansiyeli en yüksek bölgemizdir.
9. Göl alanı en geniş bölgedir.
10.Yüzölçümüne oranla tarım toprağı en az olan bölgedir.
11. Kayısı üretiminin en çok olduğu bölgedir.
12. Ekonomisinde hayvancılığın en etkin olduğu bölgedir.
13. Maden çeşidi en fazla ve en zengin bölgemizdir.
14. Demir,bakır,krom,kaya tuzunun en çok üretildiği bölgedir.
15. Enerji üretiminin en çok,tüketiminin en az olduğu bölgedir.
16. Termik elektriğin Ege’den sonra en çok üretildiği bölgedir.
17. Sanayi,ulaşım,ticaret ve turizmi en geri kalan bölgemizdir.
18. Kalkınması en yavaş olan bölgemizdir.
19. En gelişmiş bölümü Yukarı Fırat bölümüdür.
20. En gelişmemiş bölümü Hakkari bölümüdür.
21. Erzurum – Kars bölümü ülkemizin ortalama yükseltisi en fazla olan bölümüdür.
22. Ülkemizin en yüksek noktası bu bölgededir ( Ağrı dağı ).
23. Karın yerde kalma süresi en uzun olan bölgemizdir.
24. Don olayının en erken başlayıp,en geç bittiği bölgemizdir.
25. En büyük gölümüzün olduğu bölgedir.
26. Kuzey Anadolu ve güney Anadolu faylarının bulunduğu bölgedir.
27. Büyükbaş hayvancılığın en çok yapıldığı bölgemizdir.
28. En çok göç veren bölgemizdir.
29. En büyük termik santralimiz Afşin – Elbistan’dadır.
30. En az sebze üretilen bölgemizdir.
31. En gelişmiş şehri Malatya’dır.
32. En geri kalmış ili Tunceli’dir.
33. Iğdır bölgenin mikroklima alanıdır.
GÜNEY DOĞU ANADOLU BÖLGESİ
1. En küçük bölgemizdir.
2. En sade yer şekillerine sahip bölgemizdir.
3. Petrol üretiminin tamamını veren bölgemizdir.
4. Mercimek ,antep fıstığı , karpuzun en çok yetiştirildiği bölgemizdir.
5. En gelişmiş bölümü Orta Fırat bölümüdür.
6. En gelişmiş şehri Gaziantep’tir.
7. En engebeli bölümü Dicle bölümüdür.
8. Nüfusun en fazla olduğu bölüm Orta Fırat’tır.
9. Yaz sıcaklıklarının en yüksek olduğu bölgedir.
10. Nüfusun ova tabanları yerine,yamaçlarda yerleştiği bölgemizdir.
11. Kuraklığın en şiddetli olduğu bölgemizdir.
12. Çöl rüzgarlarına açık olan bölgemizdir.
13. Torosların varlığı ile,kış sıcaklığı fazla düşmeyen karasal bir bölgemizdir.
14. Çin seddinden yüksek,5 km. uzunluğunda Diyarbakır surları vardır.
15. Nemrut Dağı Kral başları Adıyaman’dadır.
16. Ülkemizin tek fosfat işletmesi Mardin Mazı dağındadır.
17. En büyük sulama projemiz bu bölgededir.
18. Ormanın en az olduğu bölgemizdir.
19. En çok küçükbaş hayvancılık yapılır.
20. Canlı hayvan ve hayvan ürünleri ticareti önde gelir.
21. Hiç doğal gölü olmayan bölgemizdir.
22. En geniş alana yayılan volkan dağımız bu bölgededir.( Karacadağ volkanı )
23. Nüfusu en az olan bölgemizdir.
1. En küçük bölgemizdir.
2. En sade yer şekillerine sahip bölgemizdir.
3. Petrol üretiminin tamamını veren bölgemizdir.
4. Mercimek ,antep fıstığı , karpuzun en çok yetiştirildiği bölgemizdir.
5. En gelişmiş bölümü Orta Fırat bölümüdür.
6. En gelişmiş şehri Gaziantep’tir.
7. En engebeli bölümü Dicle bölümüdür.
8. Nüfusun en fazla olduğu bölüm Orta Fırat’tır.
9. Yaz sıcaklıklarının en yüksek olduğu bölgedir.
10. Nüfusun ova tabanları yerine,yamaçlarda yerleştiği bölgemizdir.
11. Kuraklığın en şiddetli olduğu bölgemizdir.
12. Çöl rüzgarlarına açık olan bölgemizdir.
13. Torosların varlığı ile,kış sıcaklığı fazla düşmeyen karasal bir bölgemizdir.
14. Çin seddinden yüksek,5 km. uzunluğunda Diyarbakır surları vardır.
15. Nemrut Dağı Kral başları Adıyaman’dadır.
16. Ülkemizin tek fosfat işletmesi Mardin Mazı dağındadır.
17. En büyük sulama projemiz bu bölgededir.
18. Ormanın en az olduğu bölgemizdir.
19. En çok küçükbaş hayvancılık yapılır.
20. Canlı hayvan ve hayvan ürünleri ticareti önde gelir.
21. Hiç doğal gölü olmayan bölgemizdir.
22. En geniş alana yayılan volkan dağımız bu bölgededir.( Karacadağ volkanı )
23. Nüfusu en az olan bölgemizdir.
İÇ ANADOLU BÖLGESİ
1. Türkiye’de platoların en çok olduğu bölgedir.
2. Doğu Anadolu’dan sonra volkan dağlarının en çok olduğu bölgedir.
3. En az yağış alan bölgemizdir.
4. Sellerin en çok görüldüğü bölgemizdir.
5. Akarsuları sel rejimli bölgemizdir.
6. İlkbaharı en yağışlı bölgemizdir.
7. Rüzgar aşındırmasının en çok görüldüğü bölgemizdir.
8. Türkiye’nin en geniş kapalı havzasının bulunduğu bölgemizdir.
9. Kır nüfusunda toplu yerleşmelerin en fazla görüldüğü bölgedir.
10. Nüfus miktarı bakımından Marmara’dan sonra ikincidir.
11. Konveksiyonel yağışların en çok görüldüğü bölgemizdir.
12. Nüfus yoğunluğu bölge kenarlarında artar.
13. Buğdayın en çok üretildiği bölgedir.
14. Elma üretiminin en çok olduğu bölgedir.
15. En çok tuz üretilen bölgedir.
16. En çok çimento üretilen bölgedir.
17. Lületaşının en çok çıkarıldığı bölgedir.
18. Marmara bölgesinden sonra en çok bor çıkarılan bölgedir.
19. Dünyada peri bacalarının en çok oluştuğu bölgedir.
20. Türkiye’de kerpiç evlerin en yaygın olduğu bölgedir.
21. Türkiye’de rüzgar erozyonu nedeniyle çölleşmenin görüldüğü bölgedir. ( Karapınar )
22. Türkiye’de ilk uçak ve lokomotif fabrikasının yapıldığı bölgedir.( Kayseri Eskişehir )
23. En gelişmiş bölümü Yukarı Sakarya bölümüdür.
24. En gelişmemiş bölümü Yukarı Kızılırmak bölümüdür.
25. En büyük bölümü Konya bölümüdür.
26. En az yağış alan bölümü Konya bölümüdür.
27. Bozkır bitki örtüsü nedeniyle küçükbaş hayvancılık öndedir.
28. Tiftik keçisinin en çok yetiştirildiği bölgedir.
29. Oluşumuna göre göl çeşidinin en fazla olduğu bölgedir. ( tektonik , alüvyon-set , karstik ,volkanik )
30. Tuzlu ve kıraç toprakları çoktur.
31. En fazla nadas ihtiyacı olan bölgedir.
32. En tuzlu gölümüz buradadır. ( %0 324 )
33. Malt arpasının en çok yetiştirildiği bölgemizdir.
34. Bölge Türkiye ekonomisine en çok tarım alanında katkı sağlar.
1. Türkiye’de platoların en çok olduğu bölgedir.
2. Doğu Anadolu’dan sonra volkan dağlarının en çok olduğu bölgedir.
3. En az yağış alan bölgemizdir.
4. Sellerin en çok görüldüğü bölgemizdir.
5. Akarsuları sel rejimli bölgemizdir.
6. İlkbaharı en yağışlı bölgemizdir.
7. Rüzgar aşındırmasının en çok görüldüğü bölgemizdir.
8. Türkiye’nin en geniş kapalı havzasının bulunduğu bölgemizdir.
9. Kır nüfusunda toplu yerleşmelerin en fazla görüldüğü bölgedir.
10. Nüfus miktarı bakımından Marmara’dan sonra ikincidir.
11. Konveksiyonel yağışların en çok görüldüğü bölgemizdir.
12. Nüfus yoğunluğu bölge kenarlarında artar.
13. Buğdayın en çok üretildiği bölgedir.
14. Elma üretiminin en çok olduğu bölgedir.
15. En çok tuz üretilen bölgedir.
16. En çok çimento üretilen bölgedir.
17. Lületaşının en çok çıkarıldığı bölgedir.
18. Marmara bölgesinden sonra en çok bor çıkarılan bölgedir.
19. Dünyada peri bacalarının en çok oluştuğu bölgedir.
20. Türkiye’de kerpiç evlerin en yaygın olduğu bölgedir.
21. Türkiye’de rüzgar erozyonu nedeniyle çölleşmenin görüldüğü bölgedir. ( Karapınar )
22. Türkiye’de ilk uçak ve lokomotif fabrikasının yapıldığı bölgedir.( Kayseri Eskişehir )
23. En gelişmiş bölümü Yukarı Sakarya bölümüdür.
24. En gelişmemiş bölümü Yukarı Kızılırmak bölümüdür.
25. En büyük bölümü Konya bölümüdür.
26. En az yağış alan bölümü Konya bölümüdür.
27. Bozkır bitki örtüsü nedeniyle küçükbaş hayvancılık öndedir.
28. Tiftik keçisinin en çok yetiştirildiği bölgedir.
29. Oluşumuna göre göl çeşidinin en fazla olduğu bölgedir. ( tektonik , alüvyon-set , karstik ,volkanik )
30. Tuzlu ve kıraç toprakları çoktur.
31. En fazla nadas ihtiyacı olan bölgedir.
32. En tuzlu gölümüz buradadır. ( %0 324 )
33. Malt arpasının en çok yetiştirildiği bölgemizdir.
34. Bölge Türkiye ekonomisine en çok tarım alanında katkı sağlar.
AKDENİZ BÖLGESİ
1. Karstik topoğrafyanın en yaygın olduğu bölgemizdir.
2. Kireçli toprağından ve kalker tabakalardan dolayı sulamaya en fazla ihtiyaç gösteren bölgemizdir.
3. Kış ılıklığı ve kış yağışlarının en çok görüldüğü bölgemizdir.
4. Ortalama sıcaklığın en yüksek olduğu bölgemizdir.
5. Yıl içinde gölge uzunluğunun en az değiştiği bölgemizdir.
6. Yıl içinde gece – gündüz uzunluğunun en az değiştiği bölgemizdir.
7. Yaz mevsiminin en uzun olduğu bölgemizdir.
8. Don olayının en az yaşandığı bölgemizdir.
9. Maki bitki örtüsünün en çok bulunduğu bölgemizdir.
10.Terra – Rosa topraklarının en çok görüldüğü bölgedir.
11. Göl sayısı en fazla olan bölgemizdir.
12. Suları güneye en fazla akış gösteren bölgemizdir.
13. Toros dağlarının ulaşımı en fazla zorlaştırdığı bölgemizdir.
14. Bir yılda bir tarladan birden çok tarım ürününün yetiştirildiği bölgemizdir.
15. Sera tarımının en çok yapıldığı bölgedir.
16. Susam,soya,yer fıstığı,muz,turunçgillerin en fazla üretildiği bölgemizdir.
17. Sebze,meyve,buğday ve pamuğun en erken olgunlaştığı bölgemizdir.
18. Kükürt ve alüminyum madeninin en çok üretildiği bölgemizdir.
19. Krom madeninin en çok bulunduğu,üretimin Doğu Anadolu’dan sonra en çok yapıldığı bölgemizdir.
20. Mevsimlik işçi göçlerinin en çok olduğu bölgemizdir.
21. Karstik mağaraların en yaygın olduğu bölgemizdir.
22. Turistik gelirleri Marmara ve Ege’den sonra 3. sıradadır.
23. En gelişmiş bölümü Adana bölümüdür.
24. En engebeli bölümü Antalya bölümüdür.
25. Nüfusun en çok olduğu bölüm Adana bölümüdür.
26. Ulaşım en zor Antalya bölümündedir.
27. En yüksek yeri Aladağlar’dadır.
28. En çok geçit Akdeniz bölgesindedir.
29. En büyük delta ovamız Akdeniz bölgesindedir.
30. Kıl keçisinin en çok yetiştirildiği bölgemizdir.
1. Karstik topoğrafyanın en yaygın olduğu bölgemizdir.
2. Kireçli toprağından ve kalker tabakalardan dolayı sulamaya en fazla ihtiyaç gösteren bölgemizdir.
3. Kış ılıklığı ve kış yağışlarının en çok görüldüğü bölgemizdir.
4. Ortalama sıcaklığın en yüksek olduğu bölgemizdir.
5. Yıl içinde gölge uzunluğunun en az değiştiği bölgemizdir.
6. Yıl içinde gece – gündüz uzunluğunun en az değiştiği bölgemizdir.
7. Yaz mevsiminin en uzun olduğu bölgemizdir.
8. Don olayının en az yaşandığı bölgemizdir.
9. Maki bitki örtüsünün en çok bulunduğu bölgemizdir.
10.Terra – Rosa topraklarının en çok görüldüğü bölgedir.
11. Göl sayısı en fazla olan bölgemizdir.
12. Suları güneye en fazla akış gösteren bölgemizdir.
13. Toros dağlarının ulaşımı en fazla zorlaştırdığı bölgemizdir.
14. Bir yılda bir tarladan birden çok tarım ürününün yetiştirildiği bölgemizdir.
15. Sera tarımının en çok yapıldığı bölgedir.
16. Susam,soya,yer fıstığı,muz,turunçgillerin en fazla üretildiği bölgemizdir.
17. Sebze,meyve,buğday ve pamuğun en erken olgunlaştığı bölgemizdir.
18. Kükürt ve alüminyum madeninin en çok üretildiği bölgemizdir.
19. Krom madeninin en çok bulunduğu,üretimin Doğu Anadolu’dan sonra en çok yapıldığı bölgemizdir.
20. Mevsimlik işçi göçlerinin en çok olduğu bölgemizdir.
21. Karstik mağaraların en yaygın olduğu bölgemizdir.
22. Turistik gelirleri Marmara ve Ege’den sonra 3. sıradadır.
23. En gelişmiş bölümü Adana bölümüdür.
24. En engebeli bölümü Antalya bölümüdür.
25. Nüfusun en çok olduğu bölüm Adana bölümüdür.
26. Ulaşım en zor Antalya bölümündedir.
27. En yüksek yeri Aladağlar’dadır.
28. En çok geçit Akdeniz bölgesindedir.
29. En büyük delta ovamız Akdeniz bölgesindedir.
30. Kıl keçisinin en çok yetiştirildiği bölgemizdir.
EGE BÖLGESİ
1. Horst ve grabenlerin en çok olduğu,
2. Akarsularının çoğu doğudan batıya akan,
3. Akarsularının en çok menderes ve bataklık oluşturduğu,
4. Göllerinin az olduğu,
5. Akdeniz ikliminin en geniş alan kapladığı,
6. Kıyıları en girintili, çıkıntılı olan,
7. En uzun kıyı şeridine sahip olan,
8. Kıyılarının alüvyonlarla en çok dolduğu ,
9. Marmara’dan sonra nüfus yoğunluğu en fazla olan,
10. Zeytin, üzüm, incir, tütün, haşhaş, pamuk, meyan kökü üretiminin en çok olduğu,
11. Linyit kömürünün en çok çıkarıldığı,
12. Termik elektriğin en çok üretildiği,
13. Jeotermik elektrik santrallerinin olduğu,
14. Zımpara taşı ve civanın en çok üretildiği,
15. Marmara’dan sonra sanayinin en çok geliştiği,
16. Marmara’dan sonra turizm gelirlerinin en yüksek olduğu,
17. Deniz turizminin en çok geliştiği,
18. Roma ve eski Yunan eserlerinin en çok olduğu,
19. Türkiye’de ilk demir yolunun yapıldığı,
20. Türkiye’de ilk ve en önemli uluslar arası fuarın bulunduğu,
21. Dünyada en güzel traverten oluşumunun görüldüğü bölgedir.
1. Horst ve grabenlerin en çok olduğu,
2. Akarsularının çoğu doğudan batıya akan,
3. Akarsularının en çok menderes ve bataklık oluşturduğu,
4. Göllerinin az olduğu,
5. Akdeniz ikliminin en geniş alan kapladığı,
6. Kıyıları en girintili, çıkıntılı olan,
7. En uzun kıyı şeridine sahip olan,
8. Kıyılarının alüvyonlarla en çok dolduğu ,
9. Marmara’dan sonra nüfus yoğunluğu en fazla olan,
10. Zeytin, üzüm, incir, tütün, haşhaş, pamuk, meyan kökü üretiminin en çok olduğu,
11. Linyit kömürünün en çok çıkarıldığı,
12. Termik elektriğin en çok üretildiği,
13. Jeotermik elektrik santrallerinin olduğu,
14. Zımpara taşı ve civanın en çok üretildiği,
15. Marmara’dan sonra sanayinin en çok geliştiği,
16. Marmara’dan sonra turizm gelirlerinin en yüksek olduğu,
17. Deniz turizminin en çok geliştiği,
18. Roma ve eski Yunan eserlerinin en çok olduğu,
19. Türkiye’de ilk demir yolunun yapıldığı,
20. Türkiye’de ilk ve en önemli uluslar arası fuarın bulunduğu,
21. Dünyada en güzel traverten oluşumunun görüldüğü bölgedir.
MARMARA BÖLGESİ
1. Türkiye’nin yüzölçümü bakımından 6. bölgesidir.
2. En alçak plato ve sıradağlar,
3. Ortalama yükseltisi en az ,
4. Üç denize kıyı olan,
5. Genç volkanların görülmediği ,
6. Tektonik çöküntü ovalarının geniş alan kapladığı,
7. İklim ve bitki çeşitliliğinin en çok olduğu,
8. Hidroelektrik potansiyelinin en düşük olduğu,
9. Elektrik enerjisinin en az üretildiği fakat en çok tüketildiği,
10. Nüfus ve nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu ,
11. Üniversitesi en çok olan,
12. En çok göç alan ,
13. Erkek nüfusu kadın nüfusundan daha fazla olan,
14. Sanayide çalışan nüfusu en çok olan,
15. Yüz ölçümüne göre , ekili dikili alanı en fazla olan,
16. Ayçiçeği ve ipek kozası üretimde ilk sırada olan,
17. Gıda, dokuma ve deri fabrikaları en çok olan,
18. En gelişmiş ticaret hacmine sahip,
19. Ecza , kimya, optik aletler sanayi en yaygın olan,
20. İthalatta birinci sırada olan İstanbul’un varlığı,
21. Sanayinin en çok geliştiği,
22. Turizm gelirlerinin en çok olduğu,
23. En çok vergi veren,
24. Dünyada en çok bor üretilen bölgemizdir.
1. Türkiye’nin yüzölçümü bakımından 6. bölgesidir.
2. En alçak plato ve sıradağlar,
3. Ortalama yükseltisi en az ,
4. Üç denize kıyı olan,
5. Genç volkanların görülmediği ,
6. Tektonik çöküntü ovalarının geniş alan kapladığı,
7. İklim ve bitki çeşitliliğinin en çok olduğu,
8. Hidroelektrik potansiyelinin en düşük olduğu,
9. Elektrik enerjisinin en az üretildiği fakat en çok tüketildiği,
10. Nüfus ve nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu ,
11. Üniversitesi en çok olan,
12. En çok göç alan ,
13. Erkek nüfusu kadın nüfusundan daha fazla olan,
14. Sanayide çalışan nüfusu en çok olan,
15. Yüz ölçümüne göre , ekili dikili alanı en fazla olan,
16. Ayçiçeği ve ipek kozası üretimde ilk sırada olan,
17. Gıda, dokuma ve deri fabrikaları en çok olan,
18. En gelişmiş ticaret hacmine sahip,
19. Ecza , kimya, optik aletler sanayi en yaygın olan,
20. İthalatta birinci sırada olan İstanbul’un varlığı,
21. Sanayinin en çok geliştiği,
22. Turizm gelirlerinin en çok olduğu,
23. En çok vergi veren,
24. Dünyada en çok bor üretilen bölgemizdir.
KARADENİZ BÖLGESİ
1. Boylam derecesi en çok ,
2. Gece-gündüz arasındaki en büyük süre farkı ,
3. En uzun fay hattı ,
4. En dar kıta sahanlığı ,
5. En derin kıyı ,
6. Balıkçılık en çok,
7. Kuş uçuşu en uzun kıyı ,
8. En fazla heyelan ,
9. En az rüzgar erozyonu ,
10. En az sıcaklık farkı,
11. Yurdumuzun en nemli ve yağışlı,
12. En düzenli yağış rejimi,
13. En çok yamaç yağışı,
14. Sonbaharda en çok yağış,
15. Taşların en hızlı kimyasal ayrışması,
16. Laterit topraklar,
17. En çok orman,
18. En az nadas,
19. En az güneş enerjisi kullanılan,
20. Dağınık yerleşmenin en çok olduğu,
21. Erkek nüfusuna oranla kadın nüfusun en çok olduğu,
22. En yüksek tarımsal nüfus yoğunluğuna sahip kıyı ovaları bu bölgemizdedir.
1. Boylam derecesi en çok ,
2. Gece-gündüz arasındaki en büyük süre farkı ,
3. En uzun fay hattı ,
4. En dar kıta sahanlığı ,
5. En derin kıyı ,
6. Balıkçılık en çok,
7. Kuş uçuşu en uzun kıyı ,
8. En fazla heyelan ,
9. En az rüzgar erozyonu ,
10. En az sıcaklık farkı,
11. Yurdumuzun en nemli ve yağışlı,
12. En düzenli yağış rejimi,
13. En çok yamaç yağışı,
14. Sonbaharda en çok yağış,
15. Taşların en hızlı kimyasal ayrışması,
16. Laterit topraklar,
17. En çok orman,
18. En az nadas,
19. En az güneş enerjisi kullanılan,
20. Dağınık yerleşmenin en çok olduğu,
21. Erkek nüfusuna oranla kadın nüfusun en çok olduğu,
22. En yüksek tarımsal nüfus yoğunluğuna sahip kıyı ovaları bu bölgemizdedir.
9 AB İKLİM ELEMANLARI
SICAKLIK
Isı:Maddelerin sahip olduğu potansiyel enerjiye denir.
Sıcaklık:Maddelerin sahip olduğu potansiyel enerjinin,kinetik hale geçerek,çevreye yaptığı etkiye denir.
Yeryüzünde Sıcaklığın Dağılışını Etkileyen Faktörler
1-Güneşin etkisi:
-Güneş sabitesi: 2 kalori cm2 / dakika olan güneş sabitesi,3 ocakta 2,04,4 temmuzda 1,96 kaloridir.
-Güneş lekeleri:Güneş yüzeyinde yaşanan nükleerfizyon sırasında,güneşten gelen enerji artarken patlamalar sonrası oluşan lekeler nedeniyle yeryüzüne gelen enerji azalır.
2-Güneş ışınlarının düşme açısı:
Dünyanın şekli ( enlem )
Dünyanın eksen hareketi
Dünyanın eksen eğikliği ve yıllık hareketi
Eğim
Bakı
3-Atmosferin etkisi:
Atmosferin dış yüzeyine gelen ışınların tamamı yeryüzüne ulaşamaz.
-%25 dış yüzeyden yansır
-%25 dağılır
-%15 emilir
-%8 yerden geri yansır
-%27 yere ulaşır
4-Nemlilik:
Atmosferdeki nem sıcaklığı dengeler.Nemin çok olduğu bölgeler ılıman,günlük ve yıllık sıcaklık farkı az,nemin az olduğu bölgelerde ise günlük ve yıllık sıcaklık farkı çoktur.
5-Yükselti:
Yerden yükseldikçe sıcaklık her 100 m.de 0,5 derece azalır ( Troposfer yerden yansıyan ışınlarla alttan ısındığı için).
Yükseldikçe sıcaklığın azalması;
Dağların zirvesinde yıl boyunca erimeden kalan kar ve buzulları
Dağların yamaçlarında bitki türlerinin farklı kuşaklar oluşturmasını
Tarım ve orman üst sınırını
Yükseldikçe soğuyan su buharının yoğunlaşma ve yağış meydana getirmesini
Yükseldikçe karasallığın oluşmasını sağlar.
İndirgenmiş Sıcaklık:Bir yerin yükseltisi ne olursa olsun,bu yer deniz seviyesindeymiş gibi kabul edilerek hesaplanan sıcaklık değeridir.
6-Kara ve deniz dağılışı:
Karalar çabuk ve çok ısınırken,denizler geç ve az ısınır,çünkü;
· Öz ısıları farklıdır
· Karalar yüzeysel ve çok ısınırken,denizler saydam ve derinlemesine ısınır
· Karalar sabit,denizler hareketlidir
· Karalarda nem az,denizlerde çoktur.
YERYÜZÜNDE KARA - DENİZ DAĞILIMI
YERYÜZÜ -% 29 KARA % 71 DENİZ
KYK - % 39 KARA % 61 DENİZ
GYK - % 19 KARA % 81 DENİZ
Kara ve denizlerin farklı dağılışının sonuçları;
1. KYK, GYK’ye oranla 2 derece daha sıcaktır.
2. KYK’de sıcak ve ılıman kuşak;GYK’ de ise soğuk kuşak daha geniştir.
3. Kuzeyde sıcak okyanus akıntıları, güneyde soğuk okyanus akıntıları etkilidir.
4. Sıcaklık ve basınç dağılışı KYK’de düzensiz,GYK’ de daha düzenlidir.
5. En yüksek ve en düşük sıcaklık değerleri KYK’de ölçülür.
7-Akıntıların sıcaklığa etkisi:Kutuplardan ekvatora doğru gelen akıntılar soğuk, ekvatordan kutuplara giden akıntılar sıcak karakterlidir.Ulaştıkları kıyılarda da sıcaklığı, özelliklerine göre etkilerler.
Sıcak akıntılar ulaştıkları kıyılarda; sıcaklığı, buharlaşmayı,nemliliği,yağışı arttırır. Ilımanlaştırıcı etki yapar.Bitki örtüsünü gürleştirir.Kimyasal çözülmeye neden olur, çölleşmeyi engeller.
Sıcak ve soğuk su akıntılarının karşılaşma alanları sisli ve balıkçılık için uygun yerlerdir.
8-Rüzgarların Sıcaklığa etkisi:
Rüzgarlar enlem etkisine bağlı olarak sıcaklığı azaltır yada arttırır.Harekete başladıkları enlemin sıcaklık özelliklerini gittikleri yere taşırlar.
9-Yeryüzü örtülerinin sıcaklığa etkileri:
Engebeli,pürüzlü ve koyu renkli yüzeyler çok ve çabuk ısınır,geç ve az soğur.
Bitki örtüsünün gür olduğu alanlarda geç ve az ısınma;geç ve az soğuma görülür.
Kar ve buz örtüsü güneş ışınlarını yansıtacağı için soğumaya neden olur.
*Yeryüzünde sıcaklık dağılışını en az etkileyen faktör yeryüzü örtüleridir.
Dünya Ortalama Sıcaklık Dağılışı
1. Dünyanın en sıcak yeri Ekvator değil,KYK’de 30 derece dönence çölleridir(ekvatorda nem fazla olduğu için).
2.Termik ekvator,ekvator çizgisinden sapmalar gösterir.(kara-deniz dağılışı,okyanus akıntıları).
3. İzoterm eğrileri,KYK’de karaların batı kıyısında,GYK’de karaların doğu kıyısında ekvatordan uzaklaşır( sıcak akıntılar).
4. İzoterm eğrileri,KYK karalarının doğu kıyılarında,GYK karalarının batı kıyılarında ekvatora yaklaşır.(soğuk akıntılar)
5. İzotermlerin genel dağılışı enlemlere uygundur.GYK daha düzenli.
*Termik ekvator,dünyanın en sıcak noktalarını birleştiren izoterm eğrisidir.
Dünya Temmuz Ayı Sıcaklık Ortalaması
1. En yüksek sıcaklık ortalamaları KYK’de dönence çölleri ile orta kuşak karalarının çöllerinde ölçülür( güneş ışınlarının dik açıyla gelmesi ve nem azlığı)
2. En düşük sıcaklık ortalaması Güney kutup bölgesindedir.
3. İzoterm eğrileri KYK’de ekvatordan uzaklaşır,sıcak ve ılıman kuşak genişler.GYK’de tersi gerçekleşir.(KYK’de yaz,GYK’de kış olduğu için)
Dünya Ocak Ayı Sıcaklık Dağılışı
1. En yüksek sıcaklık ortalamaları,GYK dönence çöllerinde ölçülür.
2. En düşük sıcaklık ortalamaları KYK’de orta kuşak karalarının yüksek enlemlerinde ölçülür.(karasallık yüzeyi geniş –KKK’da kara yok)
3. İzoterm eğrileri KYK’de ekvatora yaklaşır,soğuk kuşak genişler,sıcak ve ılıman kuşak daralır.
4. GYK’de ekvatordan uzaklaşır.
Dünya Yıllık Sıcaklık Farklarının Dağılışı
1. En yüksek sıcaklık farkları KYK’de orta kuşak karalarının yüksek enlemlerinde görülür ( Sibirya,Kanada) ( karasallık)
2. En düşük sıcaklık farkları ekvatorda ölçülür.( Nem oranının yüksek,ışınların düşme açısının yıl içinde fazla değişmemesi)
3. Orta kuşak karalarının batı kıyılarında da sıcaklık farkları azdır.( sıcak akıntılar,batı rüzgarları)
İzoterm Eğrileri
*Sıcaklığı eşit olan noktaları birleştiren kapalı eğrilerdir.
*Gerçek izoterm haritaları:Bir yerdeki gerçek sıcaklıklara göre yapılan haritalardır.Yükseltinin sıcaklık üzerinde etkisi vardır.
*İndirgenmiş izoterm haritası:Deniz seviyesine indirilmiş sıcaklıklara göre yapılır. Yükseltinin sıcaklık üzerindeki etkisi kaldırılmıştır.
Isı:Maddelerin sahip olduğu potansiyel enerjiye denir.
Sıcaklık:Maddelerin sahip olduğu potansiyel enerjinin,kinetik hale geçerek,çevreye yaptığı etkiye denir.
Yeryüzünde Sıcaklığın Dağılışını Etkileyen Faktörler
1-Güneşin etkisi:
-Güneş sabitesi: 2 kalori cm2 / dakika olan güneş sabitesi,3 ocakta 2,04,4 temmuzda 1,96 kaloridir.
-Güneş lekeleri:Güneş yüzeyinde yaşanan nükleerfizyon sırasında,güneşten gelen enerji artarken patlamalar sonrası oluşan lekeler nedeniyle yeryüzüne gelen enerji azalır.
2-Güneş ışınlarının düşme açısı:
Dünyanın şekli ( enlem )
Dünyanın eksen hareketi
Dünyanın eksen eğikliği ve yıllık hareketi
Eğim
Bakı
3-Atmosferin etkisi:
Atmosferin dış yüzeyine gelen ışınların tamamı yeryüzüne ulaşamaz.
-%25 dış yüzeyden yansır
-%25 dağılır
-%15 emilir
-%8 yerden geri yansır
-%27 yere ulaşır
4-Nemlilik:
Atmosferdeki nem sıcaklığı dengeler.Nemin çok olduğu bölgeler ılıman,günlük ve yıllık sıcaklık farkı az,nemin az olduğu bölgelerde ise günlük ve yıllık sıcaklık farkı çoktur.
5-Yükselti:
Yerden yükseldikçe sıcaklık her 100 m.de 0,5 derece azalır ( Troposfer yerden yansıyan ışınlarla alttan ısındığı için).
Yükseldikçe sıcaklığın azalması;
Dağların zirvesinde yıl boyunca erimeden kalan kar ve buzulları
Dağların yamaçlarında bitki türlerinin farklı kuşaklar oluşturmasını
Tarım ve orman üst sınırını
Yükseldikçe soğuyan su buharının yoğunlaşma ve yağış meydana getirmesini
Yükseldikçe karasallığın oluşmasını sağlar.
İndirgenmiş Sıcaklık:Bir yerin yükseltisi ne olursa olsun,bu yer deniz seviyesindeymiş gibi kabul edilerek hesaplanan sıcaklık değeridir.
6-Kara ve deniz dağılışı:
Karalar çabuk ve çok ısınırken,denizler geç ve az ısınır,çünkü;
· Öz ısıları farklıdır
· Karalar yüzeysel ve çok ısınırken,denizler saydam ve derinlemesine ısınır
· Karalar sabit,denizler hareketlidir
· Karalarda nem az,denizlerde çoktur.
YERYÜZÜNDE KARA - DENİZ DAĞILIMI
YERYÜZÜ -% 29 KARA % 71 DENİZ
KYK - % 39 KARA % 61 DENİZ
GYK - % 19 KARA % 81 DENİZ
Kara ve denizlerin farklı dağılışının sonuçları;
1. KYK, GYK’ye oranla 2 derece daha sıcaktır.
2. KYK’de sıcak ve ılıman kuşak;GYK’ de ise soğuk kuşak daha geniştir.
3. Kuzeyde sıcak okyanus akıntıları, güneyde soğuk okyanus akıntıları etkilidir.
4. Sıcaklık ve basınç dağılışı KYK’de düzensiz,GYK’ de daha düzenlidir.
5. En yüksek ve en düşük sıcaklık değerleri KYK’de ölçülür.
7-Akıntıların sıcaklığa etkisi:Kutuplardan ekvatora doğru gelen akıntılar soğuk, ekvatordan kutuplara giden akıntılar sıcak karakterlidir.Ulaştıkları kıyılarda da sıcaklığı, özelliklerine göre etkilerler.
Sıcak akıntılar ulaştıkları kıyılarda; sıcaklığı, buharlaşmayı,nemliliği,yağışı arttırır. Ilımanlaştırıcı etki yapar.Bitki örtüsünü gürleştirir.Kimyasal çözülmeye neden olur, çölleşmeyi engeller.
Sıcak ve soğuk su akıntılarının karşılaşma alanları sisli ve balıkçılık için uygun yerlerdir.
8-Rüzgarların Sıcaklığa etkisi:
Rüzgarlar enlem etkisine bağlı olarak sıcaklığı azaltır yada arttırır.Harekete başladıkları enlemin sıcaklık özelliklerini gittikleri yere taşırlar.
9-Yeryüzü örtülerinin sıcaklığa etkileri:
Engebeli,pürüzlü ve koyu renkli yüzeyler çok ve çabuk ısınır,geç ve az soğur.
Bitki örtüsünün gür olduğu alanlarda geç ve az ısınma;geç ve az soğuma görülür.
Kar ve buz örtüsü güneş ışınlarını yansıtacağı için soğumaya neden olur.
*Yeryüzünde sıcaklık dağılışını en az etkileyen faktör yeryüzü örtüleridir.
Dünya Ortalama Sıcaklık Dağılışı
1. Dünyanın en sıcak yeri Ekvator değil,KYK’de 30 derece dönence çölleridir(ekvatorda nem fazla olduğu için).
2.Termik ekvator,ekvator çizgisinden sapmalar gösterir.(kara-deniz dağılışı,okyanus akıntıları).
3. İzoterm eğrileri,KYK’de karaların batı kıyısında,GYK’de karaların doğu kıyısında ekvatordan uzaklaşır( sıcak akıntılar).
4. İzoterm eğrileri,KYK karalarının doğu kıyılarında,GYK karalarının batı kıyılarında ekvatora yaklaşır.(soğuk akıntılar)
5. İzotermlerin genel dağılışı enlemlere uygundur.GYK daha düzenli.
*Termik ekvator,dünyanın en sıcak noktalarını birleştiren izoterm eğrisidir.
Dünya Temmuz Ayı Sıcaklık Ortalaması
1. En yüksek sıcaklık ortalamaları KYK’de dönence çölleri ile orta kuşak karalarının çöllerinde ölçülür( güneş ışınlarının dik açıyla gelmesi ve nem azlığı)
2. En düşük sıcaklık ortalaması Güney kutup bölgesindedir.
3. İzoterm eğrileri KYK’de ekvatordan uzaklaşır,sıcak ve ılıman kuşak genişler.GYK’de tersi gerçekleşir.(KYK’de yaz,GYK’de kış olduğu için)
Dünya Ocak Ayı Sıcaklık Dağılışı
1. En yüksek sıcaklık ortalamaları,GYK dönence çöllerinde ölçülür.
2. En düşük sıcaklık ortalamaları KYK’de orta kuşak karalarının yüksek enlemlerinde ölçülür.(karasallık yüzeyi geniş –KKK’da kara yok)
3. İzoterm eğrileri KYK’de ekvatora yaklaşır,soğuk kuşak genişler,sıcak ve ılıman kuşak daralır.
4. GYK’de ekvatordan uzaklaşır.
Dünya Yıllık Sıcaklık Farklarının Dağılışı
1. En yüksek sıcaklık farkları KYK’de orta kuşak karalarının yüksek enlemlerinde görülür ( Sibirya,Kanada) ( karasallık)
2. En düşük sıcaklık farkları ekvatorda ölçülür.( Nem oranının yüksek,ışınların düşme açısının yıl içinde fazla değişmemesi)
3. Orta kuşak karalarının batı kıyılarında da sıcaklık farkları azdır.( sıcak akıntılar,batı rüzgarları)
İzoterm Eğrileri
*Sıcaklığı eşit olan noktaları birleştiren kapalı eğrilerdir.
*Gerçek izoterm haritaları:Bir yerdeki gerçek sıcaklıklara göre yapılan haritalardır.Yükseltinin sıcaklık üzerinde etkisi vardır.
*İndirgenmiş izoterm haritası:Deniz seviyesine indirilmiş sıcaklıklara göre yapılır. Yükseltinin sıcaklık üzerindeki etkisi kaldırılmıştır.
3 Aralık 2009 Perşembe
MAKROKLİMALAR ÇALIŞMA SORULARI
AŞAĞIDAKİ BOŞLUKLARI DOLDURUNUZ.
1. Amazon havzasında ……………………… iklim görülür.
2. Afrika’nın Kap bölgesinde ………………………. İklimi görülür.
3. Mısır ve Libya kıyılarında ……………………… iklimi görülür.
4. Avrupa’nın batı kıyılarında ……………………….. iklim görülür.
5. Muson ikliminin her mevsim yağış getirdiği yerlerden biri ………………………………………
6. ABD’nin batı kıyılarında …………………………….. iklim görülür.
7. Kalifornia’da …………………………… iklimi görülür.
8. Okyanusal iklimin oluşumunda Golf Stream sıcak su akıntısı ve ……………………………… etkilidir.
9. Güneybatı Avustralya kıyılarında …………………… iklimi görülür.
10. Güney Kanada’da ………………………………. İklimi görülür.
11. Tayga ormanları …………………………………. İkliminin doğal bitki örtüsüdür.
12. Avustralya’nın iç kesimlerinde ……………….. iklimi görülür.
13. Yıllık sıcaklık farkının en yüksek olduğu iklim ………………………………..
14. Günlük sıcaklık farkının en fazla olduğu iklim ……………………………..
15. Yıllık ve günlük sıcaklık farkının en az olduğu iklim …………………………………….
16. En fazla yağışı yaz mevsiminde olan iklimler …………………………… ……………………..
…………………………… ………………………
17. Her mevsim yağışlı olan iklimler …………………………… ………………………..
18. Kış mevsimi yağışlı olan iklimler …………………………………………
19. Yağış rejimi belli olmayan iklimler …………………………………………………………
20. Ilıman iklimler ………………………………………. …………………………………………………………
21. Sıcak iklimler ……………………………………….. ……………………………………………………..
22. Soğuk iklimler ………………………………………
23. Uzun otlardan oluşan bitki örtüsüne …………………. denir.
24. İğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlara ……………… ormanı denir.
25. Okyanusal iklimin doğal bitki örtüsü ………………………………………………………
26. Sert, cilalı yüzeyli yaprakları olan, uzun kökleri bulunan kısa ağaçlardan oluşan bitki örtüsüne ……………… denir.
27. Humus oranı çok düşük olan, ancak bol yağışlı ve sıcak bir iklimin yıkanmış toprağı …………………………..
28. Ülkemizdeki dağların ……………………. yamacında orman üst sınırı daha yüksektir.
29. Bir dağ yamacında bitki türlerinin 0m.den doruğa kadar değişik türlerde sıralanmasının temel sebebi …………………………..
30. Karadeniz kıyılarında hakim bitki örtüsü 0 m.den …………………… ………………… ağaçlarla başlar.
31. Bir dağ yamacında 0 m.den itibaren ………………… bitki örtüsü başlıyorsa, bu bölgede Akdeniz iklimi görülür.
32. İnsanların yaşamak için yüksekleri tercih ettiği iklim tipi ……………………………………….
İLKNUR BAŞAT
Coğrafya Öğretmeni
1. Amazon havzasında ……………………… iklim görülür.
2. Afrika’nın Kap bölgesinde ………………………. İklimi görülür.
3. Mısır ve Libya kıyılarında ……………………… iklimi görülür.
4. Avrupa’nın batı kıyılarında ……………………….. iklim görülür.
5. Muson ikliminin her mevsim yağış getirdiği yerlerden biri ………………………………………
6. ABD’nin batı kıyılarında …………………………….. iklim görülür.
7. Kalifornia’da …………………………… iklimi görülür.
8. Okyanusal iklimin oluşumunda Golf Stream sıcak su akıntısı ve ……………………………… etkilidir.
9. Güneybatı Avustralya kıyılarında …………………… iklimi görülür.
10. Güney Kanada’da ………………………………. İklimi görülür.
11. Tayga ormanları …………………………………. İkliminin doğal bitki örtüsüdür.
12. Avustralya’nın iç kesimlerinde ……………….. iklimi görülür.
13. Yıllık sıcaklık farkının en yüksek olduğu iklim ………………………………..
14. Günlük sıcaklık farkının en fazla olduğu iklim ……………………………..
15. Yıllık ve günlük sıcaklık farkının en az olduğu iklim …………………………………….
16. En fazla yağışı yaz mevsiminde olan iklimler …………………………… ……………………..
…………………………… ………………………
17. Her mevsim yağışlı olan iklimler …………………………… ………………………..
18. Kış mevsimi yağışlı olan iklimler …………………………………………
19. Yağış rejimi belli olmayan iklimler …………………………………………………………
20. Ilıman iklimler ………………………………………. …………………………………………………………
21. Sıcak iklimler ……………………………………….. ……………………………………………………..
22. Soğuk iklimler ………………………………………
23. Uzun otlardan oluşan bitki örtüsüne …………………. denir.
24. İğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlara ……………… ormanı denir.
25. Okyanusal iklimin doğal bitki örtüsü ………………………………………………………
26. Sert, cilalı yüzeyli yaprakları olan, uzun kökleri bulunan kısa ağaçlardan oluşan bitki örtüsüne ……………… denir.
27. Humus oranı çok düşük olan, ancak bol yağışlı ve sıcak bir iklimin yıkanmış toprağı …………………………..
28. Ülkemizdeki dağların ……………………. yamacında orman üst sınırı daha yüksektir.
29. Bir dağ yamacında bitki türlerinin 0m.den doruğa kadar değişik türlerde sıralanmasının temel sebebi …………………………..
30. Karadeniz kıyılarında hakim bitki örtüsü 0 m.den …………………… ………………… ağaçlarla başlar.
31. Bir dağ yamacında 0 m.den itibaren ………………… bitki örtüsü başlıyorsa, bu bölgede Akdeniz iklimi görülür.
32. İnsanların yaşamak için yüksekleri tercih ettiği iklim tipi ……………………………………….
İLKNUR BAŞAT
Coğrafya Öğretmeni
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)